Kıllar vücudumuzun neredeyse her yerinde bulunan yapılardır. Cildin dış kısmını örten kıllar keratin adı verilen bir proteinden oluşur. Saç folikülleri yeni saç ürettikçe diğer saçlar cildin dışına doğru çıkar. Dıştan görünen saç ise esasen ölü keratin hücreleridir. Başımızda ise yaklaşık olarak 100.000 ila 150.000 saç teli bulunur.
Bu saçların günde 100 kadarı dökülür ve bu son derece normaldir. Dökülen saçların yerine zamanla yenisi uzar. Bu süreçte aksaklık olduğunda, normalden fazla saç döküldüğünde, saçlar doğal döngüsünde erkenden döküldüğünde veya dökülen saçların yerine yenisi çıkmadığında veya geç çıktığında saç dökülmesi sorunu ortaya çıkar. Saç dökülmesi için bitkisel çözüm arayanlar aşağıdaki yöntemleri deneyebilirler.
Bilimsel araştırmalara göre en etkili saç dökülmesi bitkisel çözüm ve doğal tedavi seçenekleri şunlardır:
Kafeinin hücresel çoğalmayı teşvik eden işlevleri vardır. Test tüplerinde yapılan çalışmalar, kafeinin, testosteronun saç büyümesi üzerindeki olumsuz etkilerini azalttığını ve saç gövdesi uzamasını desteklediğini, anajen süresini uzattığını göstermektedir. Kafein ayrıca testosteron kaynaklı dönüştürücü büyüme faktörü (TGF) -β1 olan ve saç büyümesini yavaşlatan değeri düşürür. Aynı zamanda saç büyümesini destekleyen insülin benzeri büyüme faktörü (IGF) -1’i arttırır.
Kadınların saç köklerinde kafeine duyarlılığı daha fazladır. Araştırmalarda kafein topikal olarak direkt saç derisine sürülmüştür. Bunlara bağlı olarak da saç dökülmesine ne iyi gelir sorusu için kafein cevabı verilebilir.
Melatonin, memelilerin sirkadiyen ritmini düzenleyen bir nörohormondur. Bu hormon ayrıca saç köklerinde sentezlenen bir antioksidandır. Melatoninin saç büyümesi üzerindeki etkilerini gösteren ilk çalışmada, diffüz alopesi olan 40 hastada 6 ay boyunca topikal melatonin solüsyonu kullanılmıştır. Melatonin ile tedaviden sonra, diffüz alopesi hastalarında ön saç çizgisinde artış görülmüştür. Gene başka bir araştırmada androgenetik alopesiden muzdarip 15 kadın ve 15 erkeğin üzerinde topikal melatonin solüsyonu denenmiştir. Tedaviden sonra alopesi şiddeti önemli ölçüde azalmıştır.
Prosiyanidinler, antioksidan, antienflamatuvar (iltihap önleyici) ve antifungal (mantarlara karşı etkili) özelliklere sahiptir. Bu maddeler elma, arpa, kakao, tarçın, üzüm ve çay gibi bitkilerde bulunur ve flavonoid olarak sınıflandırılır. Prosiyanidinlerin test tüpü çalışmalarında saçın büyüdüğü faz olan anajen fazı desteklediği görülmüştür. Elma suyundan elde edilen % 1 prosiyanidin solüsyonunun, plaseboya kıyasla androgenetik alopesi hastalarında saç büyümesini teşvik ettiğini görülmüştür. Başka bir çalışmada günde 400 mg oral prosiyanidin verilen 250 hastada olumlu sonuçlar görülmüştür. Bu yüzden saç dökülmesine bitkisel tedavi olarak önerilir.
Araştırmalara göre, kore kırmızı ginsengi alopesi areata tedavisinde umut vaat etmektedir. 2012 yılında Journal of Ginseng Research’te yayınlanan çalışmada, Kore kırmızı ginsenginin alopesi areata hastalarında saç büyümesini teşvik etmeye yardımcı olabileceğini gösteren bulgular elde edilmiştir.
Cüce palmiye, fitosteroller, beta karoten ve diğer antioksidanlar içeren bir tür bitkidir. Test tüpü çalışmalarında abu bitkinin androgenetik alopesiye yol açan DHT’nin alımını durdurduğu ve DHT’nin androjen reseptörlerine bağlanmasını % 50 oranında azalttığı görülmüştür. Günde 50 mg oral β-sitosterol ve 200 mg cüce palmiye veya plasebo verilen androgenetik alopesi hastası erkeklerde plaseboya kıyasla hastaların % 60’ında iyileşme görülmüştür. Saç dökülmesine iyi gelen bitkiler arasında cüce palmiye önemli bir yerdedir.
Kabak çekirdeği yağı, testosteronun aktif dihidrotestosterona (DHT) dönüşümünü önleyen etkilere sahiptir. Androgenetik alopesi hastası olan 76 kişiye 24 hafta boyunca günde 400 mg oral kabak çekirdeği yağı verilmiştir. Plaseboya kıyasla hastaların % 40’ında saç sayısında artış gözlenmiştir.
Zerdeçalın etken maddesi olan kurkumin, anti-enflamatuvar etkileri nedeniyle yüzyıllardır kullanılmaktadır. Kurkumin antioksidan, antimikrobiyal, antineoplastik ve antiandrojenik özelliklere sahiptir [31]. Yani mikropları öldürebilir, kanser hücrelerine karşı etkilidir ve androgenetik alopesiden sorumlu erkeklik hormonlarını bastırabilir. Bazı araştırmalar kurkuminin topikal olarak uygulandığında (% 5 kurkumin içeren ekstre şeklinde) saç artışını sağladığı görülmüştür.
Saç dökülmesi için bitkisel çözüm arayanlar B7 vitaminin önemini kavramalıdır. B7 vitamini veya H vitamini olarak da bilinen biotin, saç kökü hücrelerinde etkili olan bir B-kompleks vitaminidir. Eksikliği, alopesi, dermatit konjunktivit, mantar enfeksiyonu, ataksa, nöbetler, hipotezi, gelişme geriliği, işitme ve görme kaybı gibi belirtilere yol açar. Saç dökülmesine etkisi ise ancak biotin eksikliği var ise etkilidir. Biotin eksikliği olmayan bir kişide biotin takviyesi fayda vermeyebilir.
kalsiyum ve fosforun vücut tarafından kullanılması ve bağışıklık sisteminin düzenlemesinde görevleri olan ve yağda çözünen bir vitamindir. Bu vitamininin eksikliği ve otoimmün hastalıklar arasında ilişki olabileceği düşünülmektedir. D vitamini ayrıca saç foliküllerinin yaşam döngüsünde de etkilidir. Farelerde D vitamini yeterli miktarda bulunmadığında 8 ayda neredeyse saçların tamamı dökülmüştür. Ayrıca birçok araştırma, saç dökülmesi sorunu yaşayan kişilerde D vitamini değerlerinin daha düşük olduğu ortaya konmuştur.