MS (Multiple Skleroz) hastalığı; kas güçsüzlüğü, dengede bozukluk, yürüme ve konuşma aksaklığı ile kendini belli eden ve merkezi sinir sistemini etkileyen bir hastalıktır. Merkezi sinir sisteminde etkilenen bölgeye ve etkilenme derecesine göre, bu kronik hastalığın türü ve şiddeti de kişiden kişiye değişebilmektedir.
MS hastalığında, beyin ve omuriliğin kontrolündeki herhangi bir fonksiyonda kayıplar yaşanabilmektedir. Ataklar halinde ilerleyen hastalığın henüz kesin bir tedavisi bulunmasa da, atakları azaltmaya ve yaşam kalitesini yükseltmeye yönelik çoklu tedavi uygulanabilmektedir.
MS hastalığının teşhisi için de MR taraması, beyin omurilik sıvısı incelemesi ve çeşitli kan testlerinden elde edilen sonuçlar bir arada değerlendirilmektedir.
MS hastalığının belirtileri çok çeşitlidir. MS’in seyri nedeniyle, söz konusu semptomlar hastadan hastaya farklılık göstermektedir. Multipl Skleroz belirtilerinin şiddeti, atakların sıklığı ve atak görülme aralıkları da hastadan hastaya değişebilmektedir.
MS hastalarının yaklaşık yüzde 80’i, yorgunluk hissinden şikayetçi olduğunu bildirmektedir. MS sonrasında görülen yorgunluk hissi kişiyi güçsüzleştirebilmekte, bu da çalışabilmesini ve günlük yaşantısını normal bir şekilde sürdürebilmesini zorlaştırmaktadır.
Konuşma bozukluklarına da yol açabilen MS hastalığının oldukça yaygın görülen diğer belirtileri şunlardır:
İlk semptomlar genellikle 20 ila 40 yaşları arasında başlar. MS hastalarının çoğunda, durum belirgin şekilde kötüleştiğinde, tekrarlama olarak da adlandırılan ataklar görülür. Genellikle semptomlar düzeldiğinde iyileşme zamanları izlenir. Diğer hastalar için hastalık zaman içinde daha da kötüleşmeye devam eder.
MS’e ne sebep olur?
MS’e neyin yol açtığını kesin olarak bilmiyorlar, ancak hastalığı daha muhtemel hale getiren birçok şey var. Bazı genleri olan insanların yakalanma riski daha yüksek olabilir. Sigara içmek de riski artırabilir.
Bazı insanlar, bağışıklık sistemlerinin normal çalışmasını durduran Epstein-Barr virüsü ya da insan herpes virüsü 6 gibi viral bir enfeksiyon geçirdikten sonra MS’e yakalanabilir. Enfeksiyon hastalığı tetikleyebilir veya tekrarlamalara neden olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
MS’in kesin bir tedavisi yoktur, ancak bazı tedaviler vücudunuzu iyi hissetmenizi ve çalışma şeklinizi iyileştirebilir. Ayrıca hastalığın seyrini yavaşlatabilen, atakları önleyebilen veya tedavi edebilen, semptomlarınızı kolaylaştırabilen veya bu hastalıkla birlikte olabilecek stresi yönetmenize yardımcı olabilecek ilaçlar yazılabilir.
Nelere dikkat edilmelidir?
Fiziksel bir terapist, gücünüzü ve dengenizi koruyacak ve yorgunluk ve ağrıyı yönetmenize yardımcı olacak egzersizler öğretebilir. Dolaşmakta zorluk çekiyorsanız, baston, yürüteç veya diş telleri daha kolay yürümenize yardımcı olabilir.
Tedavi ile birlikte, MS semptomlarını hafifletmek için başka şeyler de yapabilirsiniz. Düzenli egzersiz yapabilir ve enerjinizi artırmak için fazla sıcaktan kaçınmalısınız. Duygusal sağlığınıza da iyi bakmalısınız. Hissedebileceğiniz herhangi bir stres veya kaygı ile ilgili olarak ailenizden, arkadaşlarınızdan veya bir danışmandan yardım isteyebilirsiniz.