Işgın ya da ışkın, Anadolu’da bilinen ismi ile yayla muzu, ABD’deki araştırmada kanser hücrelerinin gelişimini durdurdu ve kanserli hastalara umut oldu.
ABD’deki araştırmada, Anadolu’da yayla muzu olarak da bilinen “ışgın” isimli sebzenin kanser hücrelerinin gelişimini durdurduğu ortaya çıktı ABD’nin Atlanta Üniversitesi’nde iki aşama hâlinde yapılan deneyler fareler üzerinde gerçekleştirildi. Işgında bulunan parietin isimli kırmızı pigmentler kanser hücrelerine enjekte edildi. Sadece iki gün içinde kanser hücrelerinin yarısının öldüğü görüldü.
Pigmentlerin modifiye edilmiş bir çeşidinin de tümörlerin gelişimini azalttığı belirlendi. Araştırmadan çıkan bu bulgu yeni bir kanser ilacının da habercisi. Uzmanlar ışgından yapılmış kanser ilacının birkaç yıl içinde kanser tedavisinde kullanılabileceğini belirtiyor. Ancak her ne kadar deney sonuçları olumlu olsa da ışgının ilaca dönüştürülmesi için birçok yeni araştırma yapılması gerektiği belirtiliyor.
Işgın hakkında bulunan keşif bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı. İngiliz Daily Express gazetesinde “Işgın hayatınızı kurtarabilir” başlığıyla yayımlanan haber dünya basınında büyük yankı buldu.
Kuzukulağıgiller familyasından olan ışgının Latince ismi Rheum ribes. Işgın Anadolu’da ışkın, aşgın, aşkın, eşkin, eşgin, ıçgın, ıçkın, uçgun, uçkun, uşgun ve uşkun isimleriyle de biliniyor. Doğu Anadolu bölgesinde ise yayla muzu ve dağ muzu olarak da bilinen bu sebzeye yetiştiği yöreye göre Van muzu ve Hakkâri muzu gibi isimler de veriliyor.
Işgın, Güneybatı Asya’nın ılıman ve subtropikal bölgelerinde yetişiyor. Tozlaşması rüzgârlarla olan ve kendi cinsinin diğer türleriyle melezlenebilen ışgın tıbbi bitkiler sınıfına girdiğinden farmakolojik araştırmalarda çok sık kullanılıyor. Çiğ olarak yenen, zeytinyağlı, yumurtalı yemeği ve reçeli de yapılan ışkın oldukça farklı tariflerde kullanılıyor. Ancak Türk botanik bilimciler bilinçsiz ve uygun olmayan yöntemlerle toplanan ışgının Anadolu’da yok olma tehlikesi altında olduğu uyarısını yapıyor.
Köklerinin kaynatıldıktan sonra süzülerek elde edilen suyu, sabahları aç karnına içildiğinde;
Bilinen hiçbir zararı olmayan ışgın kökü çayı; 100 gr temizlenmiş ve kıyılmış ışkın kökü iki bardak suya konularak yarım gün bekletilir ve suyu süzülür, 1 kg şeker eklenip kaynatılarak yapılır. Uçkun sürgünlerinin tadı hafif mayhoştur.
Beyaz ve hoş kokulu çiçekleri de alkollü veya alkolsüz içecek yapımında kullanılabilmektedir.
Işkın; Van, Erzurum, Bingöl, Sivas, Afyon, Muş gibi illerimizde yaygındır. Bu illerde bol bol tüketilir.
Taze olarak tüketilebilen gıdalardan biri olan ışgın, ekşiliği yönünden size kiviyi çağrıştırabilir. Ama yukarıda da okuduğunuz gibi pişirerek tüketmeye bakın siz. Işgını mutfağınızda şifa niyetine kullanmanın birçok yolu var. Mesela ışgınlı omlet hem güne sağlıklı bir başlangıç yapmanızı sağlar hem de ışgının ekşisi tadı yumurtayla çok iyi gider. Reçeli, şurubu, yemeği ve çorbasına kadar birçok alanda faydalanabileceğiniz bu sebzeyi dolabınızdan eksik etmeyin.
Özellikle lösemi ve kanser ile mücadelede kullanılan ışgın, hücrelerin yenilenmesinde ve gelişmesinde büyük rol oynuyor.
• İçeriğinde kimyasal maddeler barındırdığı için bir tür ilaç olarak kabul ediliyor ve ciddi hastalıkların tedavisinde kullanılıyor.
• Mideyi rahatlatıyor ve sindirimi kolaylaştırıyor.
• Şeker ve tansiyon hastalarının kullanması gereken ışgının bir de afrodizyak özelliği mevcut.
Kabıza, astıma, nefes darlığına, soğuk algınlığına, ishale, hemoroide ve ülsere de iyi geldiği biliniyor.
• Grip, ateşli hastalıklar, böbrek rahatsızlığı, yorgunluk, uykusuzluk, stres gibi birbirinden çok farkı rahatsızlıklara da iyi geliyor.
• Özellikle kan şekerini düzene sokan ışgın, iştah açıyor ve kendinizi dinç hissetmenizi sağlıyor.
• Hamilelik esnasında ışgın kabuklarının iç kısmını lekelenen bölgenize sürebilirsiniz.
• Kolesterolü düşürüyor ve kalp rahatsızlıklarına iyi geliyor.
• Kırışıklıkları gideriyor ve cildi yeniliyor. Aynı zamanda anti ageing özelliği de bulunuyor.
• Bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve özellikle kış aylarında hastalıklardan koruyor.